-'๑'- การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัย

การชำระหนี้เป็นพ้นวิสัย [มาตรา 217,218,219]

การชำระหนี้เป็นพ้นวิสัย (มาตรา 217,218,219) หมายความว่า การชำระหนี้ที่ไม่สามารถกระทำให้สำเร็จตามความประสงค์อันแท้จริงแห่งมูลหนี้ ได้

1. การชำระหนี้พ้นวิสัยในระหว่างที่ลูกหนี้ผิดนัด มาตรา 217

        ลูกหนี้จะต้องรับผิดชอบในความเสียหาย ที่เกิดแต่ความประมาทเลินเล่อ หรืออุบัติเหตุ อันเกิดขึ้นในระหว่างเวลาที่ผิดนัด เว้นแต่ ความเสียหายนั้น ก็คงเกิดขึ้นแม้จะชำระหนี้ทันกำหนด

2. การชำระหนี้เป็นพ้นวิสัยเพราะพฤติการณ์อันใดอันหนึ่งซึ่งลูกหนี้ต้องรับผิดชอบ (ลูกหนี้ยังไม่ผิดนัด) มาตรา218

        พฤติการณ์ที่ลูกหนี้ต้องรับผิดชอบ เช่นลูกหนี้หรือตัวแทนของลูกหนี้กระทำการโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ

(1) กรณีเป็นพ้นวิสัยทั้งหมด ลูกหนี้ต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่เจ้าหนี้

(2) กรณีพ้นวิสัยบางส่วน และส่วนที่เป็นพ้นวิสัยกลายเป็นประโยชน์แก่เจ้าหนี้

เจ้าหนี้มีสิทธิไม่ยอมรับชำระหนี้ส่วนที่เป็นพ้นวิสัย และเรียกค่าสินไหมทดแทนเพื่อการไม่ชำระหนี้ทั้งหมดทีเดียวได้

3. การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยเพราะพฤติการณ์ ซึ่งลูกหนี้ไม่ต้องรับ ผิดชอบ (ลูกหนี้ยังไม่ผิดนัด) มาตรา 219 

พฤติการณ์ที่ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบ อาจเกิดขึ้นจากการกระทำของลูกหนี้แต่ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบ เช่นไม่ได้ประมาทเลินเล่อ หรือเกิดจากการกระทำของบุคคลภายนอกรวมทั้งการกระทำของเจ้าหนี้ หรือเกิดจากธรรมชาติก็ได้ 

ข้อ สังเกต ข้อตกลงที่กำหนดให้ลูกหนี้ต้องรับผิด แม้ว่าการชำระหนี้นั้นจะกลายเป็นวิสัยโดยพฤติการณ์ที่ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิด ชอบ (ม. 219) เช่นนี้เป็นข้อตกลงที่ใช้บังคับได้ ไม่ถือว่าขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ^[1]

กรณีที่การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยที่ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดในกรณี นี้ เทียบเคียงกับคำพิพากษาฎีกาที่ 1074/2546 “การที่โจทก์ส่งมอบข้าวเปลือก สีเป็นข้าวสารแล้วส่งคืนข้าวสารแก่โจทก์ โดยโจทก์ให้ค่าตอบแทนแก่จำเลยเป็น ปลายข้าวและรำข้าวนั้น ถือว่าเป็นสัญญาต่างตอบแทนอย่างหนึ่ง จำเลยมีหน้าที่ จะต้องนำข้าวเปลือกจำนวนที่ได้รับมอบแก่โจทก์ อันกำหนดไว้แน่นอนมาดำเนินการ สีเป็นข้าวสารส่งมอบให้แก่โจทก์ ต่อมาเกิดไฟไหม้โรงสีข้าวของจำเลย ซึ่งขณะ นั้นในโรงสีไม่มีข้าวเปลือกมีแต่ข้าวสาร แสดงว่าข้าวสารที่จำเลยจะต้องส่ง มอบแก่โจทก์นั้นเป็นทรัพย์เฉพาะสิ่งแล้ว ฉะนั้นการที่จำเลยไม่สามารถส่งมอบ ข้าวสารดังกล่าวให้แก่โจทก์ได้ เพราะเหตุไฟไหม้ที่ไม่ปรากฏว่าเกิดจากการ กระทำของผู้ใด จึงถือไม่ได้ว่าเหตุไฟไหม้นั้นเนื่องมาจากพฤติการณ์ที่จำเลย ต้องรับผิดชอบ การชำระหนี้ของจำเลยด้วยการส่งมอบข้าวสารแก่โจทก์ย่อมกลาย เป็นพ้นวิสัย เพราะพฤติการณ์ที่ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบ ตาม ป.พ.พ. มาตรา 219 วรรคหนึ่ง”^[2]

^{____________________________________________________}

^[1]สกัดหลักกฎหมาย, [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก : http://www.lawsiam.com/?name=webboard&file=read&id=1114 , (วันที่ค้นหาข้อมูล: 7 สิงหาคม 2554)

^[2]คลินิกทนายความ, [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก : http://www.fpmconsultant.com/htm/advocate_dtl.php?id=429 , (วันที่ค้นหาข้อมูล: 7 สิงหาคม 2554)